Afwijkingen per risicogroep

De fondsbeheerders hebben samen met de VNG gewerkt aan de nieuwe verdeling van het gemeentefonds. Dat was nodig omdat de huidige verdeling niet meer goed aansluit bij de kosten van de gemeenten. Deze verandering wordt vanaf 2023 ingevoerd. Op basis van de huidige uitkomsten gaan wij er vanaf 2023 € 3,1 miljoen op achteruit. Over de uitkomsten van de herijking is op dit moment nog veel discussie. De uitkomsten zijn dus nog ongewis. Bij de komende meicirculaire zal daarover meer duidelijkheid ontstaan.

In het regeerakkoord Rutte IV is extra geld voor de jeugdhulp opgenomen. 75% van het geld hadden we al begroot. Dit was volgens de richtlijnen uit het financieel toezicht. We kunnen nu het volledige bedrag begroten. Verder is bij de voorlopige uitkomsten van de herijking van het gemeentefonds ons aandeel in het cluster jeugd afgenomen van 1,6% naar 1,3%. Hierdoor krijgen we minder extra geld voor de jeugdhulp. Dit hebben we nu ook in de cijfers meegenomen.

In de 4e kwartaalrapportage 2021 hebben we de uitkomsten van het regeerakkoord gepresenteerd. Maar het regeerakkoord was erg globaal. We hebben de uitkomst daarom niet in de vierde kwartaalrapportage verwerkt. Daarna is op 11 januari de Startnota verschenen. En op 6 april verscheen de Maartbrief van het Kabinet aan de gemeenten. Daarin heeft het kabinet de afspraken uit het Regeerakkoord financieel vertaald. Het kabinet heeft ook aangegeven hoeveel geld er naar het gemeentefonds gaat. Hierop hebben wij de begroting bijgesteld. We gaan hierbij uit van een aandeel van 1,3% in het totale gemeentefonds. Dit is ons aandeel die komt uit de voorlopige uitkomsten van de herijking van het gemeentefonds. In onderstaande tabel kunt u dit lezen.

Woningbouwimpuls en volkshuisvestingsfonds

Het Rijk stort tot en met 2026 elk jaar € 150 miljoen in een volkshuisvestingsfonds. En tot 2032 wordt er elk jaar € 100 miljoen uitgegeven voor de woningbouwimpuls. Beide bedragen worden gekort op het gemeentefonds. Voor Almere gaat het om een bedrag van € 3,3 miljoen per jaar. Met andere woorden, structureel komt er nog € 3,3 miljoen beschikbaar via het gemeentefonds.

Het zijn nog voorlopige cijfers

In de tabel hebben wij indicatief het effect voor Almere becijferd. We nemen aan dat het Rijk de budgetten met deze bedragen verhoogt. We verwachten dat we ook mee moeten betalen aan een aantal maatregelen. Het CPB én het Ministerie van Financiën moeten de afspraken uit de Startnota nog exact doorrekenen. We verwachten dat de uitkomsten hiervan bij de Voorjaarsnota van het Rijk bekend zijn. Over deze uitkomsten worden we via de Meicirculaire 2022 geïnformeerd. Op basis van de Meicirculaire zullen we deze uitkomsten in de volgende kwartaalrapportage actualiseren.

Het kabinet wil vanaf 2026 gemeenten op een andere manier geld geven

Het kabinet wil hiermee meer zekerheid en meer vrijheid geven aan gemeenten. Het is de bedoeling dat gemeenten zelf meer belastingen mogen innen. Dus minder gemeentefonds, maar meer mogelijkheden om zelf belastingen te heffen. Dat zou betekenen dat het systeem “samen met het Rijk de trap op en trap af” wordt aangepast.
Het Kabinet heeft, omdat er nog zoveel onzeker is, over 2026 het extra accres in het regeerakkoord vastgezet. Daarvan ontvangen we in 2026 € 13,2 miljoen én zoals in de tabel is aangegeven structureel € 16,6 miljoen.

We moeten meebetalen aan rijksbeleid

Het Rijk haalt geld uit het gemeentefonds voor de woningbouwimpuls, volkshuisvesting en lokale omroep. Gemeenten krijgen dit geld 'geoormerkt' weer terug. Het is nog niet bekend of - en zo ja hoeveel - Almere hiervan krijgt. Omdat dit geoormerkt geld is, kunnen we dit niet als algemeen dekkingsmiddel inzetten.

Opschalingskorting gaat vanaf 2026 weer in

Dit is een bezuiniging van het Rijk. Het komt erop neer dat gemeenten minder geld krijgen. Dit is 8 jaar geleden al besloten. Het Rijk vindt dat gemeenten geld kunnen besparen door schaalvergroting. We hadden deze bezuiniging al ingeboekt.
Om gemeenten tegemoet te komen, heeft het kabinet besloten de korting voor de periode 2022-2025 te schrappen. Hierdoor ontvangen wij over de periode 2022-2025 ongeveer € 20 miljoen eenmalig. Het is aan een volgend kabinet om een besluit te nemen over de opschalingskorting vanaf 2026.